LİCHEN SCLEROSUS HASTALIĞI
*Kadınlarda özellikle genital bölgeyi tutan psikolojik,sosyal ve fiziksel açıdan birçok soruna yol açan yangısal bir cilt hastalığıdır.Tedavisi yapılmadığında progresif bir şekilde ilerleyerek vulvada kalıcı hasarlara yol açar.
Lichen sclerosus; deri ve mukozaları tutabilen başlangıçta fil dişi renginde,oval,keskin sınırlı lezyonlar,sonrasında ciltte incelme,kabartı ve plaklar şeklinde kendini gösteren kronik yangısal bir hastalıktır.
Lichen Sclerosus ve kanser
*Düzenli tedavi yapılmdığında %2-6 oranında cilt kanserine dönüşme riski vardır.
*Lichen sclerosus hangi bölgeleri tutar?
*Genelde anüs çevresi, klitoris ,büyük/küçük dudaklar ve vajen girişini tutabilmektedir..
Lichen sclerosus Belirtileri
Kadınlarda sıklıkla 50-60 yaşlarında belirti vermekte ve en sık belirti>>>kaşıntı (>%90)
Bunun haricinde;
*Genital bölgede yanma ,ağrı,batma hissi
*cinsel ilişkide ağrı
*genital bölge derisinde sıyrıklar,kuruluk,çatlaklar.
*Klitoris bölgesinde ağrı,haz eksikliği,orgazm problemleri.
*idrar yaparken zorlanma,sık idrar yolu enfeksiyonu.
Ayrıca liken sclerosus nadiren hiç belirti vermez,muayenede farkedilir…
*Lichen sclerosus hastalığı/menapoz dönemi şikayetler karışabilir;(renk)
*Menapozda östrojen eksikliğine bağlı oluşan ;iç dudaklarda incelme vajinal girişte daralma,deride kuruluk ve çatlaklar gibi belirtiler lichen sclerosusla karışabilmektedir.
*Lichen sclerosus tanısı(renkli)
-Genellikle incelmiş,buruşuk bir zeminde sert beyaz alanlar şeklinde kendini gösterir.
-Çok sayıda beyaz benekli alan
-Su kabarcıkları
-Deri soyulmaları
-Soluk zeminde ödem
-Kalınlaşmış sert ve soluk alanlar
-Genital bölge dudak uçları,klitoris üstünde küçük alanlarla sınırlı plaklar diğer belirtileridir.
*Ancak kesin tanı cilt biopsisi ile konur.
*Lichen sclerosus tedavisi;(renkli)
-Tedavi hastanın şikayetine,genital bölge hasarına göre planlanır,kullanılan başlıca ilaçlar ;
1-)Kortizonlu kremler ;Yaşam boyu idame tedavisi ve aralıklı remisyon tedavisi şeklindedir.Hiperkeratozun ağırlığına göre ilacın tipi ve dozu ayarlanır.En güçlü kortizon;Klobetazol propiyat%0.05(Dermovate)>>altın standarttır..
2-)Kortizon içermeyen kremler ;alternatif olarak,topikal calcineurin inhibitörü,immunosupressif etkili %0.1 takrolimus(Tacrolin pomad).ve pimekrolimus(Elidel) de önerilmektedir.tedavi başarısı kortizonlu pomatlara benzerdir.Ayrıca sedef hastalığında kullanılan Vit.D3 analoğu,topikal calcipotriol(Daivonex) de iyi sonuçlar vermektedir..
3-)Hormon içeren krem veya vajinal fitiller;östrojen kremleri özellikle menopoz dönemindeki hastalarda denenebilir.(Menopoz>>meme kanser riski az.)
4-)Sistemik etkili ilaçlar (ağızdan)Dirençli hastalarda topikal tedaviye destek olarak; Retinoik asit, Hidroklorokin kullanabilir.İmmünomedilatör etkin>>Metotreksat tedavisi de uygulanabilir.2.5mg ilk ,tek doz sonrası>>10mg/hafta oral idame>>6-8 hft.iyi sonuç elde edilebilmektedir.
*Günümüzde lichen sclerosus hastalığının tedavisinde yeni uygulamalar başlamıştır.Umut ışığı olan bu tedaviler;(Kliniğimizde uygulamaktayız.))
-Genital PRP/CGF>>çok inatçı Hiperkerotik lezyonlu hastalarda >>oldukça yüz güldürücü sonuçlar
-SVF(Stromal Vasküler Fraksiyon) tedavileri>>sonuçlar yüz güldürücüdür.
-Franksiyonel karbondioksit lazer;derini aşırı kalınlaştığı,ciddi yapışıklıkların olduğu ve ilişki güçlüğü yaşayan hastalarda ablatif(CO2)lazer uygulamaktayız.Çoğu zaman PRP/CGF ile kombine tedavilerde oldukça iyi sonuçlar almaktayız..
-Fotodinamik tedaviler ; genital bölgede zor ve pratik değil…